Həkim COVİD-19-a yoluxanlar barədə danışır: “Nəfəs darlığı və gözlərdə qorxu” - MÜSAHİBƏ

Həkim COVİD-19-a yoluxanlar barədə danışır: “Nəfəs darlığı və gözlərdə qorxu” - MÜSAHİBƏ
05 May 2020 17:47


 Onlardan biri aprelin 15-dən 30-dək koronavirus infeksiyası olan pasiyentlərə xəstəliyi məğlub etməyə kömək edən neyrocərrah İsmayıl Qarayevdir.

- Həkim, şöbənizdə xəstə çox idi?

- İşlədiyim müddətdə bizdə 20 xəstə müalicə alırdı. Adətən, yoluxmuş şəxs xəstəxanaya gətirilir və vəziyyətindən asılı olaraq palataya, yaxud reanimasiya şöbəsinə təyin olunur. Yalnız ağır xəstələr reanimasiyaya yerləşdirilirlər. Xoşbəxtlikdən, xəstələrimizin əksəriyyətinin vəziyyəti sabit idi.

- Yoluxmuşlar hansı görünən simptomlarla gətirilirdi?

- Bilirsiniz, ilk baxışdan onlarda həyəcan, gözlərində qorxu hiss olunur. Demək olar ki, bütün xəstələrdə nəfəs darlığı müşahidə edilir. Müayinədən sonra taxikardiya və qanda oksigenin saturasiyasında (doymasında) azalma aşkar edilirdi.

Qeyd edək ki, COVİD-19 koronavirusunun tez-tez müşahidə olunan simptomları arasında qızdırma, halsızlıq və quru öskürək olur. Eyni zamanda, bəzi yoluxmuş insanlar əzələ və oynaq ağrısı, burun tıxanıqlığı, burunaxma, boğaz ağrısı və ishal ilə qarşılaşa bilərlər.

- Simptomsuz xəstələrin sayı çoxdurmu?

- Onlar çoxluq təşkil edirdilər. Simptomsuz xəstələrin müalicəsi yüngül, bəzən hətta görünməz formada baş verir. İlk günlərdə infeksiya daşıyıcılarının bəzilərində temperaturun az yüksəlməsi, ishal müşahidə olunur.

- Bu gün risk qrupuna kimlər daxildir?

- Xəstələri yaşlarına görə ayırmazdım. Bu xəstəlik immun sistemi zəif olan insanlara daha çox təsir edir. Bizim şöbədə yaşı 60-dan yuxarı yalnız bir nəfər var idi. Yerdə qalanların hamısı orta yaşlı insanlar idi (30 yaşdan 50 yaşa qədər). Məlum olduğu kimi, koronavirus infeksiyası xroniki xəstəlikləri aktivləşdirir, bununla da müalicə prosesini və xəstənin vəziyyətini ağırlaşdırır. Məsələn, virus diabetdən əziyyət çəkənlər üçün təhlükəlidir.

- Belə çıxır ki, insana immuniteti gücləndirmək lazımdır. Bu gün profilaktik məqsədlər üçün zəncəfil, C vitamini və sarımsaq tövsiyə olunur...

- Bu məhsulların koronavirusdan müdafiə etdikləri heç bir təsdiqini tapmayıb. Bəli, toxunulmazlığı qorumaq üçün onlar meyvə və tərəvəz ilə birlikdə istehlak edilə bilər, lakin normal miqdarda olmaq şərtilə. Məsələn, sarımsağın immun sistemə müsbət təsiri var, amma bu, o demək beyil ki, ondan gündə yarım kiloqram istifadə etmək olar. Bu, mədəyə mənfi təsir göstərə bilər, problem yaradar. Normanı bilmək və həddi aşmamaq lazımdır.

- Sosial şəbəkələrdə koronavirusun beyinə nüfuz edib sinir sisteminin fəaliyyətini poza biləcəyi barədə çox sayda məqalələr var. Bu, nə dərəcədə doğrudur?

- Bu da hələ təsdiqlənməyib. COVID-19-un tamamilə yeni, əvvəllər araşdırılmamış virus olduğunu anlamaq lazımdır. Bu səbəbdən, yayımlanan bütün məlumatlar dəqiq deyil. Söhbət koronavirusun insan orqanizminə mümkün təsirlərindən gedir. Məsələ burasındadır ki, sətəlcəm zamanı qanda oksigenin saturasiyası azala bilər. Beləliklə, xəstələrdə hipoksiya (orqanizmin toxumalarında oksigenlə təchizatın və ya onun mənimsənilməsinin pozulması) inkişaf etməyə başlayır. Bədənin bütün orqanları və toxumaları, ən başlıcası da beyin oksigen çatışmazlığına həssasdır. Müvafiq olaraq, hipoksiya beynin zədələnməsinə səbəb ola bilər.

25 Fev 2024
Müsahibə

Kamaləddin Qafarov: “Xocalı soyqırımı bəşər tarixinin qanlı cinayətlərindən biridir”

“Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev 1992-ci ildə ermənilər tərəfindən törədilmiş Xocalı soyqırımı barədə demişdir: “Xocalı faciəsi erməni millətçilərinin yüzilliklər boyu türk və Azərbaycan xalqlarına qarşı apardığı soyqırımı və etnik təmizləmə siyasətinin qanlı səhifəsi idi”. Həqiqətən də XX əsrin sonunda törədilmiş bu qətliam sadəcə Azərbaycan xalqına deyil, əslində bütün bəşəriyyətə qarşı yönəlmiş ən ağır cinayətlərdən biridir.”

21 Fev 2022
Müsahibə

Slobodan Samarciya: “Serbiya ilə Azərbaycan əsl dostdur”

“Azərbaycan və Serbiyanın ümumi maraqları ilk növbədə ondan irəli gəlir ki, onlar öz tarixlərinin əhəmiyyətli hissəsini daha böyük dövlət ittifaqı çərçivəsində yaşamış iki müstəqil ölkədir: Azərbaycan SSRİ-nin tərkibində idi, Serbiya isə keçmiş Yuqoslaviya respublikalarından biri olub”.

14 Fev 2022
Müsahibə

Vidadi Əhmədov: "Turan Tovuz"a 100 adamdan biri kimi dəstək verə bilərəm"

Tovuzun "Turan” klubunun qurucusu və sabiq prezidenti Vidadi Əhmədovun "Realpress.az"a müsahibəsi

10 Fev 2022
Müsahibə

Maksim Şevçenko: “Minsk prosesi” yoxdur, onu unutmaq lazımdır - MÜSAHİBƏ

Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə fransalı həmkarı Emmanuel Makron arasında son danışıqlardan sonra Fransa lideri Ermənistanda tənqid olunmağa başlayıb. Belə ki, erməni siyasi müşahidəçi Naira Ayrumyan qeyd edib ki, fevralın 4-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin, Avropa İttifaqının sədri kimi Makronun özünün, Avropa Şurasının rəhbəri Şarl Mişel və Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın iştirakı ilə videokonfrans vasitəsilə keçirilən görüşdə Fransa rəhbəri ATƏT-in Minsk prosesi çərçivəsində Qarabağ üzrə danışıqların bərpasının zəruriliyindən bir kəlmə də danışmayıb.

9 Fev 2022
Müsahibə

Aleksandr Proxanov: “Gec-tez Ankara Rusiya ilə qarşıdurmaya gedə bilər” – MÜSAHİBƏ

Bu yaxınlarda Rusiya və Çin liderləri Vladimir Putin və Si Cinpin həm təhlükəsizlik təminatlarına, həm də xarici qüvvələrin suveren ölkələrin daxili işlərinə müdaxiləsinin yolverilməzliyinə aid birgə bəyanatı imzaladıqdan sonra məlum oldu ki, dünyada anti-Qərb strukturu qurulur.